ทุ่งหญ้าแพรี่ ในประเทศแคนาดา

วันเสาร์ที่ 2 มีนาคม พ.ศ. 2556

1. สภาพแวดล้อมทางกายภาพของทวีปอเมริกาเหนือ

    ทวีปอเมริกาเหนือเป็นถิ่นที่อยู่ของชนชาวพื้นเมืองอินเดียน 2  เผ่าใหญ่ คือ เผ่าอัซเต็ก(Aztec) ซึ่งมีถิ่นที่อยู่ทางแถบเม็กซิโก และเผ่ามายา (Maya) ที่อยู่ทางแถบลาตินอเมริกา เมื่อคริสโตเฟอร์ โคลัมบัส (Christopher Columbus) เดินเรือมาพบทวีปแห่งนี้เมื่อ ค.ส.1492 นับจากนั้นดินแดนโลกใหม่จึงเป็นที่รู้จักกันอย่างกว้างขวาง และมีประชากรชาวยุโรปอพยพเข้ามาตั้งถิ่นฐานในทวีปอเมริกาเหนือตั้งแต่ต้นคริสตวรรษที่ 16 เป็นต้นมา โดยได้ครอบครองพื้นที่แทนชาวอินเดียนดั้งเดิม ก่อตั้งเป็นชุมชนและเมืองต่างๆขึ้นมา                                                                                                                   

    ทวีปอเมริกาเหนือมีเนื้อที่ 24,247,039 ตารางกิโลเมตรหรือประมาณร้อยละ 16.5 ของพื้นแผ่นดินโลก มีขนาดใหญ่เป็นอันดับ 3 รองจากทวีปเอเชียและทวีปแอฟริกา มีรูปร่างลักษณะกว้างทางตอนบนแล้วเรียวแคบทางตอนใต้

1.1ลักษณะทั่วไปของทวีปอเมริกาเหนือ

     ทวีปอเมริกาเหนือตั้งอยู่ในซีกโลกเหนือ ระหว่างละติจูด 7 องศา 14 ลิปดาเหนือ ถึง 38 องศา 38ลิปดาเหนือ และระหว่างลองจิจูด 55 องศา 42 ลิปดาตะวันตกถึง 30 ลิปดาตะวันออก ทิศเหนือจดมหาสมุทรอาร์กติก ทิศตะวันออกจดมหาสมุทรแอตแลนติก ทิศตะวันตกจดมหาสมุทรแปซิฟิก ทิศใต้ติดต่อกับทวีปอเมริกาใต้ อาณาเขตติดต่อของทวีปอเมริกาเหนือมีดังนี้

แผนที่อาณาเขตของทวีปอเมริกาเหนือ

แผนที่ที่ตั้งและอาณาเขตของประเทศในทวีปอเมริกาเหนือ

    

       ทวีปอเมริกาเหนือมีจำนวนประชากรประมาณ 539,60 ล้านคน (ค.ส. 2010) มีประเทศที่นานาชาติให้การรับรองแล้ว 22  ประเทศ  และดินแดนที่เป็นเขตปกครองตนเอง 22 แห่ง แบ่งย่อยออกเป็น 3 ภูมิภาค ได้แก่ อเมริกาเหนือ แคริบเบียและอเมริกากลาง

ภูมิภาค	ประเทศ	ประชากร  (ล้านคน)	เนื้อที่        (ตร.กม.)	เมืองหลวง
อเมริกาเหนือ		346.20	19,613,761
	แคนาดา	34.50	9,984,670	ออตตาวา
	สหรัฐอเมริกา	311.70	9,629,091	วอชิงตัน ดี.ซี
แคริบเบียน		35.40	214,397
	แอนติกาและบาร์บูดา	0.10	442	เซนต์จอนส์
	บาฮามาส	0.40	13,943	นัสซอ
	บาร์เบโดส	0.30	430	บริดทาวน์
	คิวบา	11.20	109,886	ฮาวานา
	โดมินิกา	0.10	781	โรโซ
	สาธารณรัฐโดมินิกัน	10.00	48,671	ซานโตโตมิงโก
	เกรเนดา	0.10	344	เซนต์เจอร์เจส
	เฮติ	10.10	27,750	ปอร์โตแปรงซ์
	จาเมกา	2.70	10,991	คิงส์ตัน
	เซนต์คิตส์และเนวิส	0.10	261	บาสแตร์
	เซนต์ลูเซีย	0.20	539	แคสตรีส์
	เซนต์วินแซนต์และเกรนาดีนส์	0.10	389	คิงส์ทาวน์
อเมริกากลาง		158.00	2,486,653
	เบลีซ	0.30	22,966	เบลโมแพน
	คอสตาริกา	4.70	51,100	ซานโฮเซ
	เอลซัลวาดอร์	6.20	21,041	ซานซัลวาดอร์
	กัวเตมาลา	14.70	108,889	กัวเตมาลาซิตี
	ฮอนดูรัส	7.80	112,492	เตกูซิกัลปา
	เม็กซิโก	114.80	1,964,375	เม็กซิโกซิตี
	นิการากัว	5.90	130,373	มานากัว
	ปานามา	3.60	75,417	ปานามาซิตี

หมายเหตุ:ไม่นับรวม 22 ดินแดนในปกครองของประเทศต่างๆ ซึ่งมีเนื้อที่รวมกัน 2,186,184 ตารางกิโลเมตร และประชากรอีกประมาณ 4.21 ล้านคน

 แผนที่ภูมิลักษณ์ของทวีปอเมริกาเหนือ

แผนที่เขตภูมิประเทศของทวีปอเมริกาเหนือ

             

1.2 ภูมิลักษณ์ของทวีปอเมริกาเหนือลักษณะภูมิประเทศของทวีปอเมริกาเหนือ สามารถแบ่งได้เป็น 4 เขต คือ

1. เขตเทือกเขาสูงทางตะวันตก เกิดจากการโก่งตัวของหินเปลือกโลกที่มีอายุน้อย เป็นแนวเทือกเขาสลับซับซ้อนจากเหนือสุดบริเวณช่องแคบเบริ่งต่อเนื่องถึงแนวเทือกเขาแอนดีสในทวีปอเมริกาใต้ ประกอบด้วยแนวเทือกเขาชายฝั่ง ได้แก่ เทือกเขาอลาสกา ซึ่งมียอดเขาที่สูงที่สุดในทวีปอเมริกาเหนือ ชื่อ “แมกคินเล่ย์ มีความสูงถึง 6,190 เมตร เทือกเขาโคสท์เรนจ์ เทือกเขาแคสเคต เทือกเขาเซียร์ราเนวาดา เทือกเขาเซียร์รามาเดรตะวันตก และแนวเทือกเขาตอนใน ได้แก่ เทือกเขายูคอน เทือกเขารอกกี และเทือกเขาเซียร์รามาเดรตะวันออกในเม็กซิโก ระหว่างแนวเทือกเขาชายฝั่งและเทือกเขารอกกี ซึ่งเป็นแนวเทือกเขาภายใน มีที่ราบสูงคั่นอยู่หลายแห่ง เริ่มจากเหนือลงมาใต้ ได้แก่ ที่ราบสูงยูคอน ที่ราบสูงบริติชโคลัมเบีย ที่ราบสูงโคลัมเบียสเนค ที่ราบสูงโคโลราโดและที่ราบสูงเม็กซิโก บริเวณที่ราบสูงโคโลราโด มีลักษณะภูมิประเทศเป็นโกรกธารหุบเหวลึกและมีหน้าผาสูงชันมาก ซึ่งเกิดจากการไหลกัดเซาะของ แม่น้ำโคโลราโด ทำให้เกิดเป็นภูมิประเทศที่สวยงาม บริเวณที่มีชื่อเสียงมากที่สุดคือ “แกรนแคนยอน” ในรัฐอริโซนาบริเวณเทือกเขาและที่ราบสูงนี้ ส่วนใหญ่รัฐบาลสงวนไว้ให้เป็นวนอุทยานเพื่อการพักผ่อนและยังเป็นการรักษาต้นน้ำลำธารเอาไว้อีกด้วย วนอุทยานที่มีชื่อเสียงมากมากคือ เยลโลสโตน มีพื้นที่กว้างถึง 5.5 ล้านไร่ มีน้ำพุร้อนที่พุ่งสูงมากที่เรียกว่า “กีเซอร์” มีจำนวนมากถึง 120 แห่ง

        










              ยอดเขาร็อกกี้ถูกปกคลิมด้วยหิมะ  

                                                                  ยอดเขาแมกคินลีย์    

                                                                                      แกรนแคนยอน

2. เขตที่ราบภาคกลาง  เป็นที่ราบกว้างใหญ่ มีอาณาเขตตั้งแต่มหาสมุทรอาร์กติก ทางตอนเหนือลงมาจนถึงอ่าวเม็กซิโกทางตอนใต้และอยู่ระหว่างเทือกเขารอกกี กับ เทือกเขาอัปปาเลเชียน ซึ่งแบ่งออกเป็น6 เขตดังนี้

     2.1 ที่ราบลุ่มแม่น้ำแมกเคนซี อยู่ทางตอนเหนือสุด ระหว่างเขตหินเก่าแคนาดา กับเทือกเขารอกกี เป็นที่ราบแคบ ๆ ซึ่งมีอากาศหนาวเย็น จึงเป็นเขตที่มีประชากรอาศัยอยู่น้อย แม่น้ำแมกเคนซีไหลลงสู่มหาสมุทรอาร์กติกบริเวณทะเลโบฟอร์ต

     2.2 เขตที่ราบทุ่งหญ้าแพรรีแคนาดา เป็นที่ราบใหญ่อยู่ทางตอนกลางติดพรมแดนสหรัฐอเมริกา ซึ่งได้แก่มณฑล ซาสแกตเชวัน อัลเบอร์ตา และมานิโทบาเป็นแหล่งปลูกข้าวสาลีที่สำคัญของแคนาดา

     2.3 เขตที่ราบรอบทะเลสาบเกรตเพลนส์และลุ่มแม่น้ำเซนต์ลอเรนซ์ ประกอบด้วยทะสาบน้ำจืด 5แห่งได้แก่ สุพีเรียมิชิแกน ฮูรอน อีรี และออนแตริโอโดยทะเลสาบทั้ง 5 นี้มีคลองเชื่อมติดต่อกันหมดน้ำในทะเลสาบนี้ไหลลงสู่แม่น้ำเซนต์ลอเรนซ์ออกสู่มหาสมุทรแอตแลนติกเนื่องจากระดับน้ำในทะเลสาบทั้ง5 มีความต่างระดับกันจึงทำให้เกิดน้ำตก เช่น  น้ำตกในแอการา ซึ่งอยู่ระหว่างทะเลสาบอีรีและออนแตริโอเป็นน้ำตกที่สวยงามแห่งหนึ่งของโลก

     2.4 ที่ราบลุ่มแม่น้ำมิสซิสซิปปี อยู่ทางตอนใต้ของทะเลสาบเกรตเลกส์จนถึงอ่าวเม็กซิโก แม่น้ำมิสซิสซิปปีมีสาขามากมาย เช่น แม่น้ำมิสซูรี โอไฮโอ เทนเนสซี อาร์คันซอและแม่น้ำแดง แม่น้ำมิสซิสซิปปี ไหลลงสู่อ่าวเม็กซิโก

     2.5 ที่ราบชายฝั่งมหาสมุทรแอตแลนติก เป็นที่ราบที่อยู่ระหว่างเทือกเขาอัปปาเลเชียนและมหาสมุทรแอตแลนติก เป็นเขตปลูกยาสูบที่สำคัญ โดยปลูกมากในรัฐแคโรไลนาเหนือ เคนตักกีและเวอร์จีเนีย

     2.6 เขตที่ราบเกรตเพลน เป็นเขตที่มีพื้นที่กว้างขวาง ค่อนข้างแห้งแล้ง เนื่องจากเป็นเขตเงาฝน อยู่ทางตะวันออกของเทือกเขาร็อกกี เป็นเขตที่มีการเลี้ยงวัวเนื้อ โดยปล่อยให้หากินเอง

3. เขตหินเก่าแคนาดา หรือแคนาเดียนชิลด์ Canadian Shield หรือ Laurentian Shieldได้แก่ บริเวณ        รอบ ๆ อ่าวฮัดสันจนถึงเกรตเลกส์ เป็นเขตหินเก่าเช่นเดียวกับบอลติกชิลด์ในทวีปยุโรปประกอบด้วยหินเปลือกโลกที่มีอายุเก่าแก่และผ่านการสึกกร่อนมาเป็นเวลาหลายร้อยล้านปี อากาศหนาวเย็น โดยเฉพาะทางตอนเหนือของเขตนี้ มีธารน้ำแข็งปกคลุม บางแห่งเป็นทะเลสาบที่ตื้นเขิน มีป่าสนขึ้นแทน ทำให้มีประชากรอาศัยอยู่น้อย เป็นส่วนใหญ่เป็นพวกเอสกิโม ซึ่งสร้างที่อยู่อาศัยด้วยน้ำแข็ง เรียกว่า “อิกลู” Igloo และเป็นเขตที่มีน้ำตำไนแอการา ซึ่งเป็นพรมแดนธรรมชาติกั้นระหว่างประเทศแคนาดากับสหรัฐอเมริกา

                                                                      

                                                                   
                                                     น้ำตกไนแอการา

4. เขตเทือกเขาหินเก่าทางตะวันออก หรือ เทือกเขาอัปปาเลเชียน   ประกอบด้วยเทือกเขาเตี้ย ๆ ขนานไปกับชายฝั่งมหาสมุทรแอตแลนติก ในเขตนี้พื้นที่มีความต่างระดับกัน ทำให้เกิดแนวน้ำตกมากมาย

       ทวีปอเมริกาเหนือเป็นทวีปที่ล้อมรอบด้วยมหาสมุทร จึงมีลักษณะภูมิประเทศเป็นชายฝั่งทะเล โดยชายฝั่งทางตอนเหนือบริเวณอ่าวอะแลสก้าจะเป็นชายฝั่งที่มีลักษณะเว้า แหว่งมาก เรียกว่า ฟยอร์ด (Fjord) ซึ่งเกิดจากการกระทำของธารน้ำแข็ง เช่น เมืองแวนคูเวอร์ ประเทศแคนนาดา ส่วนชายฝั่งทางตอนใต้บริเวณอ่าวเม็กซิโก จะเป็นที่ราบชายฝั่งที่เกิดจากการกระทำของแม่น้ำ ซึ่งได้พัดพาตะกอนมาสะสม จึงเป็นที่ตั้งของเมืองท่าและเมืองอุตสาหกรรมที่สำคัญ เช่น เมือง ฮิวสตัน เมืองนิวออร์ลีนส์ ประเทศสหรัฐอเมริกา

                                                     เมืองนิวออร์ลีนส์ ประเทศสหรัฐอเมริกา

แผนที่เขตภูมิอากาศของทวีปอเมริกาเหนือ

1.3    ภูมิอากาศและพืชพรรณธรรมชาติของทวีปอเมริกาเหนือ

ทวีปอเมริกาเหนือ มีลักษณะอากาศที่แตกต่างกัน เนื่องจากปัจจัยดังต่อไปนี้

1. ปัจจัยด้านที่ตั้ง อยู่ในเขตอากาศร้อนใกล้ศูนย์สูตร จนถึงบริเวณใกล้ขั้วโลกเหนือ ทำให้มีลักษณะอากาศแทบทุกประเภท                                                                                                                                                

2. ปัจจัยด้านลักษณะภูมิประเทศ มีแนวเทือกเขาสูงทางด้านตะวันตก ทอดตัวแนวเหนือใต้ เป็นกำแพงกั้นทางลมและความชื้นจากมหาสมุทรแปซิฟิก ทำให้ดินแดนด้านหลังของเทือกเขารอกกี (ด้านตะวันออกของเทือกเขา) มีอากาศค่อนข้างแห้งแล้ง เป็นทะเลทรายและทุ่งหญ้ากึ่งทะเลทราย                                                 

3. ปัจจัยด้านลมประจำ ลมประจำที่พัดผ่านทวีปอเมริกาเหนือแตกต่างกันตามช่วงละติจูดคือ ตั้งแต่ละติจูดที่ 40 องศาเหนือขึ้นไปทางทิศเหนือ จะได้รับลมประจำตะวันตกเฉียงใต้ ที่พัดมาจากมหาสมุทรแอตแลนติก ทำให้ฝนตกชุกบริเวณ ชายฝั่งตะวันตกของประเทศแคนาดา รัฐอะแลสกา ของสหรัฐอเมริกา สำหรับบริเวณ ใต้เส้นละติจูดที่ 40 องศาเหนือ จะได้รับลมตะวันออกเฉียงเหนือจากมหาสมุทรแอตแลนติก         

4. ปัจจัยด้านกระแสน้ำ มีอิทธิพลต่อทวีปอเมริกาเหนือ ได้แก่ 
4.1 กระแสน้ำอุ่นกัลฟ์สตรีม ไหลเลียบชายฝั่งตะวันออกของสหรัฐอเมริกา จากทิศใต้ไปยังทิศตะวันออกเฉียงเหนือ                                                                                                                                    4.2 กระแสน้ำเย็นแลบราดอร์ ไหลเลียบชายฝั่งตะวันตกของเกาะกรีนแลนด์ มาพบกับกระแสน้ำอุ่นกัลฟ์สตรีม บริเวณนอกฝั่งตะวันออกของเกาะนิวฟันด์แลนด์                                                                                     
4.3 กระแสน้ำเย็นแคลิฟอร์เนีย ไหลเลียบชายฝั่งตะวันตกของสหรัฐอเมริกาลงมาจนถึงชายฝั่งมหาสมุทรแคลิฟอร์เนีย                                                                                                                                       4.4 กระแสน้ำอุ่นอะแลสกา ไหลเลียบชายฝั่งตะวันตกของรัฐอะแลสกา ขึ้นไปทางเหนือ จนถึงช่องแคบแบริง                                                                                                                                                                                                                                 

5. ระยะห่างจากทะเล ตอนเหนือของทวีปมีพื้นที่กว้างขวางมาก ตอนในของทวีปได้รับอิทธิพลจากทะเลเพียงเล็กน้อย ทำให้ตอนกลางของสหรัฐอเมริกาและแคนาดามีอากาศแห้งแล้ง พืชพรรณธรรมชาติเป็นทุ่งหญ้า และทุ่งหญ้ากึ่งทะเลทราย